De laatste week in Malawi

Hallo allemaal,

De vorige keer hebben we weer geprobeerd om wat foto’s te plaatsen. Helaas was de internetverbinding weer slecht waardoor er maar 2 foto’s zijn geplaatst. Het lukte niet om meerdere foto’s te plaatsen. Ondertussen zijn we weer veilig aangekomen in Nederland. Het was eerst de bedoeling om nog een verslag te plaatsen in Johannesburg, maar het is toch Hoevelaken geworden… :-)

Woensdag zijn we na het ontbijt en de dagopening weer volop aan de slag gegaan. De groep is deze dag gesplitst. Robert, Wendy, Gladson en Grace gingen samen naar Blantyre om inkopen te doen en om kledingstoffen te kopen voor het maken van Malawiaanse kleding. Ze hebben zich erg vermaakt en Wendy en Grace zijn lekker wezen shoppen. De jongens wilden ook Malawiaanse kleding dus daar konden ze ook stoffen voor uitzoeken. Robert en Gladson dachten: We laten de vrouwen maar doen waar ze goed in zijn… winkelen… :-) Robert moest ook nog naar het politiebureau om te kijken of het politierapport van de gestolen handbagage al af was. In Malawi zijn ze niet zo heel snel, het rapport was nog niet af. Ook moest het 3e verslag nog geplaatst worden via een internetcafé. Het verslag plaatsen is gelukt, alleen de foto’s helaas niet (allemaal)… Robert was bijna vergeten om de usb stick weer mee terug te nemen , gelukkig had hij helder moment en heeft hij de usb stick toch nog meegenomen :-). Ondertussen zijn de andere jongens weer volop bezig op de bouw. De buitenmuren worden langzaam maar zeker hoger. Nanny en Lisa zijn verder gegaan met het schilderen van het hospitaal. Het schilderwerk schiet al aardig op. De deuren zijn nu voor de 2e keer geverfd. Om half 4 was de “grote wedstrijd”. We moesten ongeveer 20 minuten lopen en toen kwamen we aan bij het voetbalveld. Dit wil zeggen: een grote zandvlakte met af en toe een stofbui… Natuurlijk begon de wedstrijd niet op tijd. Ondertussen verzamelde steeds meer toeschouwers zich naast het veld. Robert, Wendy, Gladson en Grace waren er nog niet. Om half 5 begon de wedstrijd. Iemand van het hospitaal had even gauw de shirts opgehaald met de fiets. Gladson zou namelijk de shirts meenemen, maar die was er nog niet. Onze jongens speelden in het rood en de tegenpartij in het blauw. Het begon niet zo best, al gauw kregen de jongens een doelpunt om hun oren. Rond kwart voor 5 arriveerden Robert, Wendy, Gladson en Grace . Dit kwam goed uit, Gladson kon gelijk invallen. Het ging wel een stuk beter, Gladson wist Jan vaak te vinden in de spits. Uiteindelijk is het 3-3 geworden. Na het maken van het 3e doelpunt rende een hele hoop kinderen juichend naar de jongens toe. Het was heel mooi om te zien, alsof ze wereldkampioen waren geworden… :-) Tijdens de voetbalwedstrijd van de jongens werd er op het veld ernaast door de vrouwen netbal gespeeld. Uiteraard hadden de vrouwen van het hospitaal ook rode shirts aan. Netbal lijkt erg op korfbal, maar het grote verschil is dat (bijna) alles mag. Er worden 2 palen met een ring eraan in de grond gezet. Het ging er hard aan toe, maar de vrouwen van het hospitaal hebben helaas verloren. Na de wedstrijd(en) bracht Gladson ons terug met de auto. Omdat niet iedereen in de auto paste is hij even heen en weer gereden. Omdat er flink was gesport had iedereen wel zin in eten en daarna een goede nachtrust.

Donderdag stond de vrouwenactiviteit op het programma: haken. Na het ontbijt en de dagopening moesten de meiden nog wat voorbereiden. De wol moest worden verdeeld en de patronen moesten getekend worden. Dat was nog wel een aardig klusje. Ondertussen zwoegden de jongens weer verder op de bouw. Er is een nieuwe lading stenen gekomen, dus voorlopig kunnen ze vooruit. Om half 2 kwamen de vrouwen, het waren er ongeveer 25. Na de opening van Agnes (zus van Gladson)was er koffie en thee. En niet te geloven, de mensen hier scheppen 3 a 4 eetlepels suiker in hun koffie/thee. Je zou spontaan een afspraak met de tandarts maken… :-) Na de koffie en thee kon het haken beginnen. Wendy had de leiding, ze is handig en razendsnel met haken. Eerst werd er gevraagd of er al vrouwen waren die al konden haken. Er gingen redelijk wat vingers de lucht in. Daarna werden de haaknaalden uitgedeeld. Toen mochten de vrouwen wol uitzoeken wat op een bank lag uitgestald. Echt waar, het was net een grabbelba(n)k… Ze doken op de wol als raven…. Nadat de vrouwen weer netjes gingen zitten kon het haken beginnen. We zijn begonnen met het maken van een proeflapje om verschillende steken te leren. Het viel een klein beetje tegen omdat niet iedereen het even goed kon en de meeste vrouwen even persoonlijk geholpen moesten worden. Wendy en Nanny waren er druk mee. Lisa ook, maar op een andere manier… door te assisteren en foto’s te maken. Na het proeflapje ging een groep verder met het haken van een muts. De andere groep bleef nog zitten om te oefenen met het proeflapje. Er waren meerdere vrouwen die het al vrij snel aardig onder de knie hadden. Uiteindelijk waren de meeste vrouwen goed bezig en leken er al veel haakwerken op een muts. Om kwart over 5 moesten we er echt een eind aan haken... Sommige vrouwen moesten anderhalf uur lopen om thuis te komen. Het doel van de activiteit was om vrouwen iets te leren waar ze wat aan hebben. Dat is gelukt. Ze kunnen nu mutsen haken voor kinderen en e.v.t. kunnen ze ook mutsen maken om te verkopen. Om 7 uur kregen we avondeten. Daarna kwam Gladson om 8 uur om de dag af te sluiten.

Vrijdag was er weer een vol programma. Voor de laatste keer was er een kinderactiviteit. De jongens konden niet voltallig aan de slag met de bouw omdat er niet genoeg gereedschap was. Omdat de meiden de kinderactiviteit moesten voorbereiden zijn Bertil en Bert gaan schilderen. Er klonk vrolijk gezang in het hospitaal :-). Ondertussen waren er vrouwen die nog even met hun haakwerk/muts langs kwamen bij Wendy omdat ze niet meer verder konden. Sommige hadden een pannenlap gemaakt, ook leuk, maar dat was niet de bedoeling… :-). De meiden hebben nog even wat extra mutsen gehaakt om te geven als cadeautje aan de mensen. ’s Middags om half 2 zou de kinderactiviteit beginnen. Het begon (natuurlijk) wat later omdat Grace nog niet terug was uit de stad en zij zou vertalen. Daarom hebben we Jackson (hospitaal medewerker) even ingeschakeld om te vertalen. Niet veel later kwam Grace die het weer kon overnemen. We begonnen met het zingen van wat liederen. Daarna vertelde Nanny het Bijbelverhaal van Ruth en Boaz. De kinderen luisterden goed. Na het drinken was het weer tijd voor spelletjes. De kinderen werden verdeeld in 2 groepen. Omdat Tik Tak Boem een succes was hebben we het spelletje weer gespeeld. Jackson was de klok, hij deed het goed en de kinderen vonden het erg leuk. Daarnaast hebben we de parachute nog gebruikt. Het blijft leuk om te doen, de kinderen willen de parachute allemaal vasthouden. Er onder zitten is toch wel een grote favoriet van de kinderen :-). Na de spelletjes gingen we dansen op muziek. De vogeltjesdans, Kabouter Plop dans en de natuurlijk De Hokey Pokey. Vooral de Hokey Pokey zat er goed in. De stokken met lintjes werden weer gebruikt om mee te zwaaien. Omdat dit de laatste keer was dat er een kinderactiviteit was hadden we wat cadeautjes voor de kinderen gekocht: stuiterballen. We hadden er 56 maar dat was niet genoeg omdat er bijna weer 70 kinderen waren. Daarom hadden we bedacht dat de kinderen die geen stuiterbal kregen een stok met een lintje kregen. Het was een grote chaos. We werden bijna omver gelopen en aan de kant gedrukt. Eerst probeerden we er achter te komen welke kinderen uit hetzelfde gezin kwamen zodat ze een stuiterbal en een stok met een lintje kregen. Dat werkte niet helemaal. Er waren kinderen die al wat gekregen hadden en later weer terug kwamen en deden alsof ze nog niks gekregen hadden. We hebben ook nog wat ballonnen uitgedeeld. Uiteindelijk moesten we de kinderen wegsturen. Het was een enerverende middag… Na het avondeten hebben we het niet al te laat gemaakt omdat we de volgende dag (erg) vroeg op moesten omdat we naar het wildpark en The Lake zouden gaan.

Zaterdagochtend zaten we al om 5 uur aan het ontbijt. De meiden hadden de wekker om 4 uur gezet om op tijd te komen… gaap… Na het ontbijt duurde het nog even voordat we konden vertrekken. Gladson had een minibus geregeld voor 13 personen. Joshua, Grace en de kinderen zouden het weekend mee gaan naar The Lake. De minibus moest nog worden volgeladen met onze bagage en eten en drinken. Iemand moest de koffers achterin even vasthouden voordat de klep dicht kon. De klep mocht niet meer open totdat we bij The Lake aankwamen…  Uiteindelijk zijn we om 6 uur vertrokken. Joshua heeft het eerste stuk gereden… hij was niet gewend om in een automaat te rijden... Hij gaf een paar keer vol gas alsof het leek dat de auto ging opstijgen en we zijn een paar keien tegen gekomen waarbij we wel eens dachten dat de onderkant er onderuit zou vliegen… De minibus heeft aardig wat te verduren gehad... :-) Ondertussen werden we aangehouden door de politie. We moesten papieren laten zien en het bleek dat we geen papiertje hadden om daar op de weg te rijden. We moesten even wat kwarcha’s betalen en we konden weer verder. Na een paar uur rijden kwamen we aan bij het wildpark. Daar heeft Cor het stuur overgenomen en ons netjes door het wildpark heen gereden. In het wildpark waren o.a. olifanten, antilopen en apen. Na 1,5 uur rijden kwamen we aan bij The Lake. Daar hadden we een boot gehuurd met een gids die ons zou rondvaren. Het was een mooie boottocht. We hebben van dichtbij olifanten, nijlpaarden, krokodillen, wrattenzwijnen en antilopen gezien. De boottocht duurde ongeveer 2 uur. Na de boottocht zijn we weer door het wildpark terug gereden. Uiteindelijk zijn we na het wildpark naar de zus van Grace gereden om daar te eten. Daar waren we wel aan toe. We kregen rijst met beef en we konden ook nog Sima (maïspap) krijgen. Na het eten zijn we weer in de minibus gestapt om naar ons verblijf bij The Lake te rijden. Het was nog zeker 2 uur rijden. Uiteindelijk kwamen we aan bij Monkey Bay. Het was een groot huis met voor iedereen een eigen kamer. Er waren koks die het eten voor ons gingen klaar maken. We hadden o.a. aardappels meegenomen. Wendy en Lisa hebben de aardappels geschild en er frietjes van gemaakt. De koks hebben de frietjes klaargemaakt samen met knapperige kip. Het smaakte heerlijk. Deze avond maakte we het niet laat, iedereen was moe van het lange rijden en ging op tijd naar bed.

Zondagochtend zaten we om 8 uur aan het ontbijt. Eerst was het de bedoeling dat we samen met Joshua een soort van dienst zouden doen. Joshua had alleen wat navraag gedaan en het bleek dat er op een halve kilometer lopen een kerk was. Het was prachtig weer om te lopen. Toen we bij de kerk (lees: een hut op het gras) aankwamen werden we welkom geheten. De dienst zullen we niet gauw vergeten. We kunnen niet anders zeggen dan dat we meer dan eens gelachen hebben. Het was namelijk zo dat er een man was die in het Chichewa praatte en een andere man die het vertaalde in het Engels. Ze waren zo enthousiast en het leken af en toe net cabaretiers. Maar ze hebben wel een boodschap meegegeven. Het ging over Jakob die de zonen van Jozef, Manasse en Efraim, wil zegenen. Het was gebruikelijk dat de oudste zoon de grootste zegen kreeg. Jakob wilde de jongste zoon de grootste zegen geven. Jozef zei dat dit niet klopte maar Jakob gaf aan dat de jongste uiteindelijk meer zou betekenen dan de oudste. Het ging er om dat God de kleine/mindere naar voren haalt en wil zegenen. Er werd veel gezongen en ook gevraagd of wij nog wat wilden zingen, dit hebben we natuurlijk gedaan. Na de dienst werd er nog een foto van de kerkgemeenschap gemaakt en daarna gingen we terug naar het huis. Daar gingen we eerst aan tafel voor het middageten: spaghetti. Na het eten hadden we nog de hele dag te tijd om te relaxen. We zijn naar het strand gegaan om daar van de zon te genieten en te zwemmen. Uiteindelijk zijn we na deze relaxte dag rond 10 uur naar bed gegaan.

Maandagochtend hebben we om 8 uur ontbeten. Daarna hebben we onze tassen gepakt. Sommigen zijn nog even wezen zwemmen in The Lake. Daarna hadden we nog een maaltijd om 12 uur. Er was die ochtend verse vis gevangen uit The Lake. De koks hadden de vis klaar gemaakt, het smaakte goed. Na het eten hebben we alle bagage weer in de minibus geladen en zijn we weer op weg gegaan richting Thyolo. Na een paar uur rijden zijn we gestopt bij een markt waar souvenirs verkocht werden. Daar heeft iedereen even lekker inkopen gedaan. Er zijn leuke dingen gekocht, en het was weer de sport om zoveel mogelijk af te dingen. Daarna zijn we weer verder gegaan om na een uur weer even een pitstop te maken bij een benzinepomp. Sommige mensen moesten even wat lozen… :-) Rond half 7 kwamen we weer aan in Thyolo. We werden weer hartelijk welkom geheten. Na het eten is iedereen gauw naar bed gegaan. Het was een lange dag doordat we veel in de auto hebben gezeten vond iedereen het op een gegeven moment wel welletjes. Slaap lekker…

Dinsdag was onze laatste volle dag. Na het ontbijt en de dagopening zijn de jongens nog even naar de bouw gegaan om daar nog wat laatste dingen te doen. De meiden zijn alvast begonnen met koffers inpakken. Sommige souvenirs zijn namelijk een beetje groot dat het nogal passen en meten was. We moesten ook nog wat dingen voorbereiden voor het afscheid. ’s Middags was er om 2 uur een afscheidsceremonie geregeld. Er waren veel mensen aanwezig. De burgemeester, de staf van het ziekenhuis, pastors van de EBC, de jongens van de bouw en nog veel meer belangstellenden. Grace nam het woord en leidde de ceremonie. Er werden toespraken gehouden door de burgemeester, de iemand namens staf van het ziekenhuis, een lid van de EBC en door Gladson. Verder werd er nog gezongen door Gladson, Jane, Grace en Agnes. Zelf hebben we ook nog wat liederen gezongen. Jan heeft iedereen bedankt namens de groep. Lisa heeft nog wat verteld over de vrouwenactiviteit en kinderactiviteiten. Op het laatst heeft iedereen persoonlijk nog een kleine toespraak gehouden om te vertellen hoe ieder het persoonlijk heeft ervaren. Aan het eind werden we toegezongen en kwam iedereen langs om ons de handen te schudden en een goede reis te wensen. Daarna hebben we nog gedanst met de kinderen op muziek. De volwassenen deden ook mee, het was erg leuk. Op het laatst hebben we de parachute nog gebruikt. We hadden allemaal ballonnen opgeblazen en deze in de parachute gewikkeld. Met het openvouwen sprongen de ballonnen alle kanten op. Het was een groot feest voor de kinderen. Het was een mooie middag. We hadden een groepsfoto laten in lijsten als bedankje voor Mr. en Mrs. Monjeza, Gladson en Jane, Joshua en Grace en Agnes. Voor de kinderen had Wendy nog een paar mutsen gemaakt (in sneltreinvaart… :-) ).Na het avondeten moesten de jongens hun koffer nog pakken. Het kostte wat moeite om sommige souvenirs in te pakken… :-) Het einde van een mooie tijd kwam in zicht.

De laatste woensdag in Malawi. Om half 7 hadden we afgesproken om de koffers in de auto’s te laden. Dan konden we om kwart voor 7 ontbijten en nog naar de dagopening in het hospitaal gaan. Daar heeft Grace ons nog toegesproken en een goede reis gewenst. Als cadeau aan het hospitaal hebben we een ingelijste foto van het voetbalteam (heren) en netbalteam (dames) gegeven. Dat vonden ze erg leuk. Hierna was het tijd om afscheid te nemen. Bert, Gladson,Jane en Crace brachten ons naar het vliegveld. Bert blijft nog 2 weken in Malawi. Vandaag zou Harmen aankomen in Malawi om hem te versterken. Onderweg zijn we nog bij Peter Meijer van Sakeramenta langs gegaan. Peter is een paar jaar terug samen met zijn vrouw naar Malawi gegaan om daar een bedrijf op te zetten. Sakeramenta produceert fietsambulances. Ook worden er andere soorten handige fietsen gemaakt, zoals een fiets om afval mee te verzamelen. Het was nuttig en leerzaam. Na het bezoek aan Sakerementa was het nog een half uur rijden naar het vliegveld. Daar aangekomen hebben we afscheid genomen van Gladson, Jane en Grace. Het vliegtuig vertrok om 1 uur naar Johannesburg. Via Johannesburg en Frankfurt zijn we de volgende dag om 10 uur weer aangekomen in Nederland. We zijn weer veilig thuis gekomen.

We hebben een mooie en onvergetelijke tijd in Malawi gehad. We zijn met open armen ontvangen en we hebben mooi werk kunnen doen. De mensen zijn een voorbeeld voor ons geweest. We hebben vrienden in Malawi. We zijn dankbaar en blij voor alles.

Als laatste geven we een lied door wat het lievelingslied van de groep was en heel vaak is gezongen:

Fanana…..Fanana
Fanana…..Fanana
Fanana naye Yesu (Be like Jesus)

Mukamayenda…..Fanana (When walking)
Mudzifanana…..Fanana (You resemble)
Mukamagona….Fanana (When sleeping)
Mukamakhala…Fanana (When staying)

Fanana naye Yesu (Be like Jesus)

Hartelijke groeten van,

Jan, Nanny, Robert, Cor, Lisa, Wendy, Bertil en Bert